Το μεγαλύτερο κενό βρίσκεται μέσα στον ίδιο τον ψυχισμό του τοξικομανή: μια τρύπα στην εμπειρία της συνέχειας του εαυτού, αποτέλεσμα του καθρεφτίσματος του παιδιού στον ραγισμένο, κατά τον Olievenstein (1982), καθρέφτη-μητέρα. Αλλά και μια απουσία, αυτή του πατέρα, ως εκπρόσωπου του συμβολικού Νόμου, κατά τον Lacan (1966), που δεν διαμεσολάβησε τη δυάδα μητέρας-παιδιού, ώστε το τελευταίο να διαφοροποιηθεί ψυχικά και να μπορεί να ζήσει μέσα σε όρια.
Η ευάλωτη προσωπικότητα του μελλοντικού τοξικομανή θα ανακουφίζει το ψυχικό τραύμα και την απουσία του συμβολικού Νόμου μόνο μέσα από ανεξάντλητα περάσματα στην πράξη. Η υπέρβαση των ορίων και η κατάργηση των κανόνων θα αποτελούν, στο εξής, μέσο κατευνασμού και εκτόνωσης του ψυχικού πόνου, της έντασης, του άγχους και της ενοχής. Σε αυτό το πλαίσιο, και υπό την προϋπόθεση μίας συγκεκριμένης κοινωνικοπολιτισμικής στιγμής (Olievenstein, 1982), οι ουσίες θα φαντάσουν ως λύση.
Εκπαιδεύοντας στην άμεση ικανοποίηση και προσφέροντας δύναμη, ζεστασιά, αποδοχή και κοινωνική ταυτότητα, θα υποσχεθούν, αρχικά χωρίς αντάλλαγμα, ανεξαρτησία και ελευθερία, βασικά από το οικογενειακό αδιέξοδο. Ως σώμα σε διαρκή πράξη, πολλαπλά κακοποιημένος, ο τοξικομανής θα επαναλάβει μαζί τους την σχέση με την οικογένειά του, από τον παράδεισο της συγχώνευσης στην αρχή της ζωής, στην κόλαση της εξάρτησης.
Μετά από κάποια χρόνια στον κόσμο των ουσιών και έχοντας νικήσει πολλές φορές το θάνατο σε αυτή τη ρώσικη ρουλέτα (Μάτσα, 2011), ο μελλοντικός κρατούμενος τοξικομανής έχει εξοικειωθεί πια ιδιαίτερα με την κατάργηση των ορίων. Παλιές αξίες, σχέσεις, ιδανικά, κανόνες, τώρα παραπαίουν στο όνομα της εξεύρεσης της ουσίας που θα αναιρέσει το ψυχικό τραύμα και συρρικνώνονται μπροστά στη δύναμη του περάσματος στην πράξη.
Έχοντας ανταλλάξει πια τα πάντα, τελευταίο σκαλί πριν την απόλυτη κατάργηση κάθε ορίου, τον ίδιο τον θάνατο, η παραβατικότητα (κυρίως σε αδικήματα του νόμου περί ναρκωτικών αλλά και κλοπές, ληστείες, διαρρήξεις κ.ά.), θα ανοίξει μία νέα πύλη σε ατέλειωτες ευκαιρίες κατάργησης της πραγματικότητας. Στο ίδιο πλαίσιο, η γυναίκα τοξικομανής θα οικειοποιηθεί ρόλους και χώρους κοινωνικά ανδρικούς, ξεπερνώντας έτσι τους περιορισμούς του φύλου της και διεκδικώντας μια ισότιμη θέση στην επιθετικότητα.
https://www.psychologynow.gr/
Πιστεύοντας ότι δεν θα τον πιάσουν ποτέ, αλλά, κατά βάθος, ψάχνοντας απεγνωσμένα για ένα ανάχωμα στην ξέφρενη πορεία του, ο μετέπειτα κρατούμενος τοξικομανής θα απαξιώσει τον νόμο, θα τον προκαλέσει, θα τον αναζητήσει ιδιότυπα. Θα μπει μαζί του σε έναν ποινικό λαβύρινθο και θα βρεθεί στη φυλακή (υπερεκπροσωπώντας, μάλιστα, ως εξαρτημένος, τον πληθυσμό των ελληνικών φυλακών), εκδραματίζοντας κοινωνικά την οικογενειακή του ιστορία, θέτοντας και επίσημα τον εαυτό του εκτός νόμου.
Κρατούμενος πια, θυμωμένος με ολόκληρη την κοινωνία, θα πασχίζει να αποδείξει την εξάρτησή του από τις ουσίες, αρνούμενος, ταυτόχρονα, τη σοβαρότητά της και θα αποποιηθεί κάθε ευθύνη. Θα βρει αποδοχή στους ομότιμούς του και θα μεταβιβάσει στους δημόσιους λειτουργούς τη δυναμική της οικογένειάς του. Θα αποφυλακιστεί και, αν δεν πεθάνει από τη χρήση, ενδεχομένως να επιστρέψει στη φυλακή, σ αυτόν τον ιδιότυπο μητρικό χώρο (Καγγελάρη, 2021), όπου, ενώ τρέμει για τη ζωή του, κοινωνικά νιώθει ασφάλεια.
Αργά ή γρήγορα, εφόσον ζει ακόμη, ο διάδρομος της φυλακής θα τον βγάλει στο θεραπευτικό Πρόγραμμα. Αρχικά, ενδεχομένως, για την καλύτερη εκπροσώπησή του στο δικαστήριο, στη συνέχεια, όμως, για την βαθιά του ανάγκη να απελευθερωθεί από τις ουσίες και να πλησιάσει την ανθρώπινη πλευρά του, εκεί θα ξετυλίξει την ιστορία του και θα αποτελέσει αναντικατάστατο μέλος μιας ομάδας.
Μέσω του Λόγου, της Τέχνης και των Άλλων, θα επεξεργαστεί το παρελθόν του και το ρόλο του στην οικογενειακή δυναμική, θα φροντίσει τα τραύματά του, θα επιλέξει ποιος ο ίδιος θέλει να είναι και θα δομήσει την προσωπικότητά του από την αρχή, πάνω σε ισχυρές αξιακές βάσεις, με προσωπική και κοινωνική συνείδηση. Μέσα από τη θεραπεία, θα διαφοροποιηθεί από τους γονείς του και θα αποκτήσει δική του επιθυμία. Τελικά, θα συναντήσει και θα αποδεχτεί τον συμβολικό Νόμο, που θα του επιτρέψει να ζήσει ελεύθερος μέσα στα όρια του εαυτού του και της κοινωνίας, πλήρης, πάρα τις ελλείψεις και τους περιορισμούς της ανθρώπινης υπόστασής του.
Πηγή: https://www.psychologynow.gr/
0 Σχόλια