Τι είναι η ψυχική ανθεκτικότητα

Με την έννοια ψυχική ανθεκτικότητα αναφερόμαστε στην ικανότητα ενός ατόμου να ξεπεράσει δύσκολες καταστάσεις και να βγει πιο δυνατό μέσα από αυτές. Το ψυχικά ανθεκτικό άτομο είναι αυτό που ενώ θα αντιμετωπίσει στρεσογόνες και δύσκολα διαχειρίσιμες καταστάσεις δεν θα καταρρεύσει και θα βρει τρόπους να ξεπεράσει τις αντιξοότητες. Η ψυχική ανθεκτικότητα αποτελεί συνδυασμό γνωστικών και συμπεριφορικών επιλογών που παρέχει το πλαίσιο για να επιβιώσουμε αλλά και να ανακαλύπτουμε λύσεις όταν προκύπτουν προβλήματα.

Ποιοι είναι οι προστατευτικοί παράγοντες και ποιοι οι παράγοντες κινδύνου ως προς την ανάπτυξη της ψυχικής ανθεκτικότητας;

Η ανθεκτικότητα εξαρτάται από ατομικούς, οικογενειακούς και παράγοντες στην κοινότητα. Υποστηρίζεται από προστατευτικούς παράγοντες, οι οποίοι ενισχύουν την ικανότητα του ατόμου να ανακάμπτει και μειώνεται από παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι θέτουν σε κίνδυνο την ικανότητα ενός ατόμου να ανακάμπτει ύστερα από μία δυσκολία ή τραύμα.

Πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την ψυχική ανθεκτικότητα;

• Σύνδεση με τους άλλους: Η επικοινωνία αποτελεί βασικό συστατικό για την ψυχική υγεία και το δίκτυο υποστήριξης είναι απαραίτητο σε περιόδους δυσκολιών.
• Αυτοφροντίδα: Οι κατάλληλες διατροφικές επιλογές, η ενυδάτωση και ο σωστός ύπνος αποτελούν κλειδί στην αντιμετώπιση του άγχους και των ψυχοπιεστικών συναισθημάτων.
• Νοηματοδότηση: Το άτομο οφείλει να βρίσκει νόημα στην ζωή του ακόμα κάτω και από τις πιο δύσκολες συνθήκες.
• Επίλυση προβλημάτων: Η ανάπτυξη ικανοτήτων επίλυσης προβλημάτων αυξάνει αυτόματα την αίσθηση ελέγχου στις καταστάσεις στην ζωή του ατόμου.
• Στόχοι: Η στοχοπροσήλωση βοηθά στην αίσθηση πληρότητας και εσωτερικής δύναμης.
• Δυσλειτουργικές σκέψεις: Η αξιολόγηση και η αντικατάσταση των δυσλειτουργικών σκέψεων με μη παραμορφωτικούς τρόπους σκέψης που ταυτόχρονα βοηθούν στην υγιή αυτοκριτική είναι πολύ σημαντική στην ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας.
• Αισιοδοξία: Πολλές έρευνες έχουν αποδείξει τις θετικές επιπτώσεις της αισιοδοξίας σε όλους τους τομείς της ζωής ενός ατόμου συμπεριλαμβανομένου και του προσδόκιμου όρου ζωής και είναι μια εξαιρετικά χρήσιμη ικανότητα που βοηθά το άτομο να δει το μέλλον πιο καθαρά.
• Δυνάμεις από το παρελθόν: Κάθε δυσκολία ή πρόβλημα που έχουμε αντιμετωπίσει στο παρελθόν και έχει ξεπεραστεί μπορεί να λειτουργήσει σαν μάθημα για το παροντικό πρόβλημα και ενισχύει την ψυχική ανθεκτικότητα.

Πότε η αναζήτηση βοήθειας είναι απαραίτητη;

Η αναζήτηση βοήθειας είναι ζωτικής σημασίας για την οικοδόμηση της ανθεκτικότητας.  Για πολλούς ανθρώπους, η χρήση στρατηγικών για την ανάπτυξη της ψυχικής ανθεκτικότητας μπορεί να μην παρουσιάσει αξιοσημείωτη πρόοδο. Ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να υποδείξει τους κατάλληλους τρόπους και στρατηγικές ανάπτυξης της ανθεκτικότητας.

Η έλλειψη της λειτουργικότητας του ατόμου για βασικές δραστηριότητες της καθημερινής ζωής αποτελεί προειδοποιητικό σημάδι για το πότε ένα άτομο μπορεί να αναζητήσει επαγγελματική βοήθεια.