Την πραγματικότητα τη φτιάχνουμε, δεν την ανακαλύπτουμε. Κάνοντας την αυτοαναφορά μας, συνειδητοποιούμε το πως βλέπουμε τον κόσμο, ποια είναι τα «φίλτρα» μας, από τα οποία περνάμε συμπεριφορές, καταστάσεις ακόμα και τις σχέσεις μας. Έχουμε, άραγε, μάθει να επικοινωνούμε σωστά και να ακούμε τον άλλον; Είναι η αγάπη ή επικοινωνία που κρατούν τις σχέσεις των ανθρώπων ενωμένες, σταθερές και ζεστές;
Με το πέρασμα των χρόνων παρατηρούμε τις μεταμορφώσεις της ελληνικής οικογένειας: από την παραδοσιακή μορφή στη μοντέρνα/σύγχρονη καθώς και στις νέες μορφές της (μονογονεϊκή, ομοφυλοφιλική, σύμφωνο συμβίωσης κα.). Το συμπέρασμα είναι πως οι σχέσεις φτιάχνονται, δημιουργούνται και «πλάθονται». Ο βασικός άξονας ωστόσο για μια σχέση είναι η επικοινωνία.
Μέσα από προσωπική εμπειρία αλλά και με βάση την κλινική εικόνα του ζευγαριού, παρατηρούμε πως η κρίση στη σύγχρονη οικογένεια έχει επικεντρωθεί στον πυρήνα της, δηλαδή τη σχέση του ζευγαριού. Ο γάμος τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει εντυπωσιακή αστάθεια. Σίγουρα παίζουν ρόλο και εξωτερικοί παράγοντες (επαγγελματικές δυσκολίες/αστάθειες, κρίση, οικονομική δυσχέρεια κα), ωστόσο οι εσωτερικοί είναι αυτοί που μας «χτυπούν» το καμπανάκι και που οφείλουμε να δώσουμε μεγαλύτερη βάση. Τι εννοούμε; Την επικοινωνία φυσικά, η οποία πρέπει να εμπεριέχει αυτογνωσία και ενσυναίσθηση.
Όπως είπαμε και παραπάνω, μέσα από τα φίλτρα που έχουμε μάθει από την οικογένεια καταβολής μας, περνάμε τα πάντα στην καθημερινότητά μας. Το ζευγάρι καθώς και το κάθε άτομο μεμονωμένα, ίσως δεν έχει αντιληφθεί πως το «μαζί» για να υπάρξει χρειάζεται κοινή προσπάθεια και δεν είναι δεδομένο. «Αν δεν ξέρω ποιος είμαι, που πάω και γιατί, πως θα ξέρω τι θέση θα έχει ο άλλος στη ζωή μου;» (αυτογνωσία). Όμως δε φτάνει μόνο η αυτογνωσία, χρειάζεται και η ενσυναίσθηση, η ικανότητα δηλαδή να μπορεί κανείς να δει την οπτική του άλλου, «να νιώθουμε ότι μας νιώθουνε».
Τα αδιέξοδα που παρατηρούμε στις σχέσεις δεν είναι τίποτα άλλο από επικοινωνιακές παρεξηγήσεις. «Αν δεν έχεις ή δεν ξέρεις τι να πεις, πες πως αισθάνεσαι», «Είναι άλλο να λες τι αισθάνεσαι κι άλλο να κατηγορείς τον άλλον για αυτό που αισθάνεσαι», είναι μερικές από τις φράσεις που χρησιμοποιούμε εμείς οι θεραπευτές προκειμένου να ξεμπλοκάρουμε τους θεραπευόμενους μας.
Τι δεν μας βοηθά στην επικοινωνία μας με τον άλλον;
Σίγουρα το να έχουμε μια κριτική στάση. Το να κρίνουμε συνεχώς τον άλλον επιρρίπτοντάς του ευθύνες είναι κάτι που ανοίγει την ψαλίδα και δυσχεραίνει την υγιή επικοινωνία. Όπως επίσης και το να βρισκόμαστε σε διαρκή άμυνα, υψώνοντας τοίχους που δεν επιτρέπει καμία προσωπική ευθύνη σε όλο αυτό το επικοινωνιακό τρικ. Αλλά και η περιφρόνηση είναι μια μη βοηθητική στάση για την επίλυση του αδιεξόδου (Για σκεφτείτε έναν άνθρωπο να βρίσκεται σε ένταση, να μιλάει στον/την σύντροφό του ή καλύτερα να προσπαθεί να επικοινωνήσει με αυτόν, κι εκείνος/η να κρατάει μια αδιάφορη παθητική στάση, διαβάζοντας μια εφημερίδα ή βλέποντας τηλεόραση...).
Υγιής Επικοινωνία
Η υγιής επικοινωνία είναι αυτή που βοηθά τις σχέσεις να βελτιώνονται, να εξελίσσονται και να έχουν μια χρονική σταθερότητα. Πως όμως θα πραγματοποιηθεί αυτό; Είναι πιο γόνιμο να λέμε λιγότερα και να ακούμε περισσότερα.. Πολλές φορές από τα πράγματα που λέγονται, πρέπει να μάθουμε να ακούμε το «από κάτω», το πραγματικό μήνυμα. Για παράδειγμα: Λέει μια γυναίκα στο σύζυγό της: «Δε θέλω να δουλεύεις τόσες πολλές ώρες». Ο σύζυγος θα έρθει σε άμυνα: «Πες μου ότι δεν είσαι κι ευτυχισμένη. Εγώ όλα στα παρέχω. Δε σας λείπει τίποτα. Βγες εσύ να δουλέψεις και να φέρεις λεφτά.» κτλ κτλ κτλ… Αν όμως πίσω από το «Δε θέλω να δουλεύεις τόσες πολλές ώρες» υπάρχει ένα «Μου λείπεις» από κάτω, ίσως ο σύζυγος αντιδράσει αλλιώς και η επικοινωνία αποκτήσει άλλες διαστάσεις, πιο θετικές, πιο συναισθηματικές.
Επιπρόσθετα, οφείλουμε να μάθουμε να στρέφουμε τον φακό μέσα μας και να δούμε γιατί θυμώνουμε ή αντιδρούμε με έναν αρνητικό τρόπο απέναντι στον/ην σύντροφό μας; Μήπως είναι κάτι δικό μας που μας πυροδοτεί; Επομένως είναι προτιμότερο να μιλάμε για τη δική μας δυσκολία και να μην ενοχοποιούμε μόνο τον άλλον, αποφεύγοντας έτσι και την κριτική στάση. Επίσης, όμορφο θα ήταν αν δεν μπορούμε να επικοινωνούμε με λέξεις, να επικοινωνούμε και με πράξεις.
Το σημαντικό όλων είναι να δίνουμε και να αφήνουμε χώρο στο μαζί. Στρέφοντας τον φακό μέσα μας ερχόμαστε σε άμεση επαφή με τα δικά μας συναισθήματα και έτσι έχοντας αυτογνωσία για το ποιοι είμαστε, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε και τι θέλουμε από τους άλλους αλλά και σε τι θέση τους τοποθετούμε στη ζωή μας. Η υγιής επικοινωνία είναι αυτή που βοηθάει και ενισχύει τις σχέσεις να αντέξουν στις δυσμενείς συνθήκες τις καθημερινότητας.
Πηγή: psychology.gr
0 Σχόλια