Μεγάλος αριθμός μελετών έχει δείξει ότι υπάρχει σημαντική σχέση μεταξύ έκθεσης στην τηλεόραση και αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Η φτώχεια , η ενδοοικογενειακή βία, η συναισθηματική στέρηση , η επίδραση της τηλεόρασης και άλλοι παράγοντες θεωρούνται ότι συντελούν στην εμφάνιση βίαιων συμπεριφορών στα παιδιά και στους εφήβους. Καθήκον των ειδικών είναι η ενημέρωση των γονιών καθώς και της πολιτείας ως προς τα συμπεράσματα που απορρέουν από τον ευρύτατο αριθμό μελετών πάνω στο θέμα της επίδρασης της τηλεοπτικής βίας.
Τα φαινόμενα βίας από παιδιά κι εφήβους εντυπωσιάζουν κι ανησυχούν τόσο το διεθνές όσο και το ελληνικό επίπεδο. Μεταξύ των παραγόντων που συντελούν στην εμφάνιση βίας είναι και η επίδραση της τηλεόρασης. Άλλοι παράγοντες είναι η φτώχεια, ο ρατσισμός, η ενδοοικογενειακή βία που συμπεριλαμβάνει την κακοποίηση του παιδιού , η συναισθηματική στέρηση, η ψυχική ασθένεια, η χρήση εθιστικών ουσιών και η ασυνέπεια στην εφαρμογή κανόνων από γονείς. Η επίδραση της τηλεοπτικής βίας είχε αρχίσει να απασχολεί την Αμερικανική ιατρική κοινότητα από το 1952 και εν συνεχεία κατά το 1976 και 1982, όταν σε άρθρα και συνέδρια διατυπώθηκε, ότι υπάρχει σύνδεση της βίας στα παιδιά και στους εφήβους με τη θέαση της βίας στην τηλεόραση.
Στην Ελλάδα αποδεικνύεται, ότι ο μέσος όρος παρακολούθησης τηλεόρασης από τα παιδιά είναι 21-32 ώρες την εβδομάδα, δηλαδή η τηλεόραση καταλαμβάνει ένα σημαντικό μέρος του χρόνου της ζωής τους. Επίσης βρέθηκε ότι η θέαση είναι ανεξέλεγκτη σε παιδιά χαμηλής κοινωοικονομικής τάξης, χαμηλής σχολικής επίδοσης και όταν υπάρχει συσκευή στο δωμάτιο του παιδιού ή πολλές συσκευές στο σπίτι.
Για να κατανοήσει κανείς το πώς μπορεί η τηλεοπτική βία να επηρεάσει την ψυχική ζωή των παιδιών θα πρέπει να έχει υπ’ όψη του κατ’ αρχήν ότι τα παιδιά ηλικίας 2-7 χρόνων θυμούνται με τυχαίο τρόπο σκηνές από τηλεοπτικές ταινίες. Επίσης ότι τα παιδιά αυτής της ηλικίας έχουν μεγάλη δυσκολία να ξεχωρίσουν τη φαντασία από την πραγματικότητα. Λόγω αυτής της δυσκολίας παρουσιάζουν αύξηση του άγχους τους. Η δυνατότητα κατανόησης των κινήτρων , που οδηγούν σε πράξεις , εμφανίζεται περίπου στα επτά χρόνια αλλά δε συνοδεύεται από την κατανόηση των συνεπειών αυτών των πράξεων .Το νόημα μιας ταινίας γίνεται κατανοητό στην ηλικία των 10-13 χρόνων.
Μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει μια σημαντική σχέση μεταξύ έκθεσης στη βία της τηλεόρασης και της αντικοινωνικής συμπεριφοράς των παιδιών και των εφήβων. Τα αγόρια επηρεάζονται περισσότερο και όσον αφορά στις ηλικίες τα παιδιά 0-5 χρόνων , ακολουθούν τα παιδιά 6-11 χρόνων και μετά οι έφηβοι 12-17 χρόνων.
Τα κινούμενα σχέδια με επιθετικό περιεχόμενο επηρεάζουν περισσότερο , όπως επίσης οι φανταστικές και επιπλέον επιθετικές ταινίες .
Ευπαθείς ομάδες είναι τα παιδιά ως 6 ετών. Άφθονη τηλεθέαση προγραμμάτων δράσης και περιπέτειας συσχετίζονται με αύξηση της επιθετικής συμπεριφοράς .
Τα αγόρια γενικά δείχνουν περισσότερη επιθετικότητα απ’ ότι τα κορίτσια μετά από έκθεση σε βίαιες ταινίες . Επίσης τα κακοποιημένα παιδιά διαλέγουν πιο συχνά προγράμματα βίας απ’ ό,τι τα μη κακοποιημένα παιδιά.
Στους επιθετικούς εφήβους έχει ιδιαίτερη επίδραση η τηλεόραση. Αυτοί διαλέγουν και βλέπουν video-παιχνίδια ή ταινίες επιθετικού τύπου με επακόλουθο επίδειξη επιθετικής συμπεριφοράς εκ μέρους τους.
Η τηλεόραση μπορεί να έχει θετικές επιδράσεις στην ψυχοκοινωνική και νοητική εξέλιξη του παιδιού, όταν τα παιδιά παρακολουθούν προγράμματα που κατευθύνονται από τη γονεΪκή ή γενικότερα από την εκπαιδευτική εποπτεία.
Η έλλειψη γονεΪκής εποπτείας και η πρόσφατη έκθεση σε επιθετικότητα είναι οι κυριότεροι παράγοντες που συσχετίζονται με την επιθετικότητα του παιδιού ή του εφήβου.
Η μίμηση της επιδεικνυόμενης βίαιης συμπεριφοράς στην τηλεόραση , η απευαισθητοποίηση από αυτή λόγω της συχνής έκθεσης η οποία οδηγεί στην ανοχή καθώς και η ταύτιση με βίαιους ήρωες , είναι από τους ισχυρότερους μηχανισμούς αναπαραγωγής βίας στα παιδιά και στους εφήβους.
Επίσης η βία η οποία προβάλλεται ως δικαιολογημένη ή η βία που επιβραβεύεται έχουν τη μεγαλύτερη επίδραση στο παιδί και στον έφηβο. Αυτή η επιβαλλόμενη παρακολούθηση της βίας μέσω της τηλεόρασης δημιουργεί αύξηση του φόβου στο παιδί .
Οι γονείς πρέπει να παρακολουθούν την ποιότητα των προγραμμάτων τηλεόρασης , να μην επιτρέπουν στα παιδιά πάνω από 2 ώρες την ημέρα θέασης κατάλληλων προγραμμάτων , να αποθαρρύνονται να βλέπουν τηλεόραση παιδιά μικρότερα των 2 χρόνων και να μην υπάρχει συσκευή στο δωμάτιο του παιδιού. Επίσης είναι ανάγκη οι γονείς να βλέπουν μαζί με τα παιδιά το περιεχόμενο κάθε ταινίας , να το σχολιάζουν και μερικές φορές να βλέπουν μαζί τους προγράμματα αμφίβολης ποιότητας με στόχο πάλι τη συζήτηση.
Οι γονείς πρέπει να συνεργάζονται με το σχολείο για την εκπαίδευση των παιδιών στη χρήση τηλεόρασης.
Οι γονείς επίσης επιβάλλεται να κλείνουν την τηλεόραση κατά τη διάρκεια του φαγητού ώστε να υποστηρίζεται έτσι η επικοινωνία μεταξύ των μελών μιας οικογένειας και να μην επιτρέπουν στα παιδιά να βλέπουν τηλεόραση πριν από τον ύπνο. Αλλά και οι ίδιοι τους θα πρέπει να αποτελούν παράδειγμα για τα παιδιά τους δηλαδή να βλέπουν λιγότερη τηλεόραση και να διαμορφώσουν το χώρο του σπιτιού έτσι ώστε η τηλεόραση να μην είναι το κύριο σημείο του.
Επίσης οι επαγγελματίες υγείας έχουν μερίδιο ευθύνης όπως οι παραγωγοί προγραμμάτων τηλεόρασης και οι πολιτικοί.
Οι γιατροί θα πρέπει να ενημερώνουν τους γονείς για τις επιπτώσεις της τηλεθέασης στην ψυχική υγεία των παιδιών . Επιπλέον θα πρέπει να ενημερώνονται οι ίδιοι και να ενημερώνουν την Πολιτεία για τη συνεισφορά της τηλεθέασης στην ανάπτυξη ψυχοπαθολογίας στα παιδιά.
Οι πολιτικοί θα πρέπει να θεσπίζουν κανόνες παρακολούθησης των προγραμμάτων τηλεόρασης όσον αφορά το επιθετικό τους περιεχόμενο . Θα πρέπει επίσης να θεσπίζουν τη δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων για το σχολείο όπου τα παιδιά θα μαθαίνουν να αξιολογούν τα προγράμματα της τηλεόρασης. Οι παραγωγοί της τηλεόρασης θα πρέπει να περιορίσουν τα προγράμματα επιθετικού περιεχομένου , αλλά και όταν τα παρουσιάζουν να φροντίζουν ώστε να μη δικαιολογείται μέσα σ’ αυτά η βία αλλά να υπογραμμίζεται ότι υπάρχουν η τιμωρία και οι ενοχές σαν συνέπειες των πράξεων βίας.
Πηγή: https://www.psichologia.gr/
0 Σχόλια